Với 6 ha cà phê trồng thuần, theo thời gian cây cà phê già cỗi, năng suất giảm dần, ông Triệu Đức Dương, dân tộc Dao thôn Păng Dung, xã Đạ K’nàng, huyện Đam Rông đã mạnh dạn đi tham quan học tập tại Công ty Vinamắcca Đắk Lắk và một số địa phương trồng cây mắc ca trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng để vận dụng thực hiện mô hình “Trồng xen cây mắc ca trong vườn cà phê” của gia đình mình.
Anh Triệu Đức Dương bên mô hình trồng xen cây mắc ca trong vườn cà phê
Năm 2012, ông đã mạnh dạn trồng xen mắc ca trong vườn cà phê với diện tích 3ha. Năm 2014, ông tiếp tục trồng và mở rộng trồng xen cây mắc ca trên diện tích 3ha cà phê còn lại. Với 6ha, ông đã trồng xen được 1.500 cây. Đến nay, có 700 cây đã bước vào thời kỳ kinh doanh thu hoạch khoảng 15-20kg/cây; 800 cây đang bước vào thời kỳ thu bói từ 5-7kg/cây. Hàng năm, cho thu hoạch từ 2,5 - 3 tấn với giá bán trên thị trường hiện nay vào khoảng 110.000 - 120.000 đồng/kg đã đem lại nguồn thu cho gia đình từ trồng xen mắc ca là 250 - 300 triệu đồng/năm. Ngoài trồng xen cây mắc ca, ông trồng xen 50 cây đàn hương. Nhìn chung, đến nay cây đàn hương sinh trưởng, phát triển tương đối tốt.
Bên cạnh việc trồng cây mắc ca xen trong vườn cà phê, gia đình đầu tư vườn ươm tuyển chọn, lai tạo nhân giống mắc ca để cung cấp bán ra thị trường. Hàng năm, ông xuất bán ra khoảng 30.000 - 40.000 cây giống cho các hộ dân trong xã và các địa phương khác thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Giá mỗi cây mắc ca giống giao động từ 65.000 - 70.000 đồng/cây, nguồn thu từ bán cây mắc ca giống đã đen lại thu nhập cho gia đình từ 200 - 300 triệu đồng/năm.
Việc trồng xen cây mắc ca trong vườn cà phê vừa có tác dụng là cây che bóng, vừa cho hiệu quả kinh tế cao và không có sự cạnh tranh về lao động giảm thiểu lượng nước tưới trong mùa khô, tái cân bằng tự nhiên, điều tiết và ổn định năng suất cà phê. Cây mắc ca thu hoạch sớm hơn cà phê 1-2 tháng nên gia đình bán mắc ca trước, không phải bán non cà phê với giá rẻ. Ngoài ra, trồng xen mắc ca còn giảm bớt rủi ro khi phát triển độc canh cây cà phê do phụ thuộc quá lớn vào một loại sản phẩm.
Thấy được lợi ích của việc trồng xen cây mắc ca trong vườn cà phê, ông Triệu Đức Dương đã hướng dẫn cho các hộ dân ở xã Đạ K’Nàng, xã Phi Liêng về kỹ thuật trồng, phát triển cây mắc ca. Qua đó, giúp các hộ tăng thu nhập, vươn lên giảm nghèo bến vững tại địa phương.
Hà Ngọc Quang