Huyện Di Linh nằm ở phía Nam tỉnh Lâm Đồng, có diện tích tự nhiên 161.315 ha, dân số khoảng 161.212 người, trong đó: đồng bào dân tộc thiểu số khoảng 66.889 người/161.212 (chiếm 41,5%) dân số, gồm 20 dân tộc cùng sinh sống đan xen với nhau, toàn huyện có 18 xã và 01 thị trấn, trong đó có 17 xã có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện phát triển ổn định. Các tầng lớp Nhân dân trong huyện tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ và các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; chương trình NTM được quan tâm và tập trung chỉ đạo quyết liệt. Với quyết tâm cao của cấp uỷ đảng, chính quyền, Uỷ ban MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội, sự đồng thuận của Nhân dân các dân tộc trong huyện nền kinh tế - xã hội của huyện Di Linh đã đạt được những kết quả quan trọng. Bên cạnh những thành tự về kinh tế - xã hội đã đạt được, đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, nâng cao chất lượng thực hiện QCDC ở cơ sở.
Trong thời gian qua huyện Di Linh đang đẩy mạnh thu hút đầu tư, đồng loạt triển khai nhiều dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Các công trình, dự án trọng điểm triển khai trên địa bàn đang được Huyện ủy, UBND huyện lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành pháp luật về đất đai, xây dựng; thực hiện tốt chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư trong quá trình giải phóng mặt bằng. Đa số người dân hiểu rõ lợi ích của các dự án nên đã tích cực hưởng ứng, đồng thuận bàn giao mặt bằng, bảo đảm đúng tiến độ cho các bên thi công. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đạt được, tiến độ giải phóng mặt bằng của một số dự án còn chậm, bên cạnh đó, công tác quản lý quỹ đất công ích tại một số địa phương chưa đảm bảo theo đúng quy định; tình hình đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng ở một vài nơi vẫn còn diễn biến phức tạp; cấp ủy, chính quyền một số địa phương chưa vào cuộc quyết liệt, chưa thực hiện nghiêm chỉ đạo của huyện. Trong đó, thực hiện tốt Qui chế DCCS trong giải phóng mặt bằng (GPMB) được xem là một trong những khâu quan trọng và quyết định, nhằm tạo quỹ đất sạch để đầu tư xây dựng các công trình. Nhờ sự quyết tâm, sáng tạo, các địa phương trong huyện đã chứng minh công tác Dân vận với nhiều cách làm hay đã mang lại hiệu quả, tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân, từng bước tháo gỡ “nút thắt” trong công tác GPMB, góp phần triển khai các dự án đúng tiến độ với nhiều giải pháp.
1. Giải pháp “mềm”
GPMB là một lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp, tác động trực tiếp đến đối tượng sử dụng đất, các thành phần kinh tế, đặc biệt là đến đời sống của người dân, hộ gia đình. Thực tế cho thấy hầu như toàn bộ các công trình, dự án ở các địa phương khi thực hiện GPMB đều có những khó khăn, vướng mắc như: Việc xác định nguồn gốc đất, giá đất, đơn giá tài sản, vật kiến trúc, cây cối để tính bồi thường. Mặt khác, khi có thay đổi về chính sách, đơn giá bồi thường, dẫn đến có sự so sánh, khiếu nại về chính sách cũ và mới làm gián đoạn tiến độ thực hiện dự án. Trong khi đó, nhận thức và ý thức của một bộ phận người dân trong việc thực hiện chủ trương thu hồi đất và chính sách bồi thường, GPMB chưa cao, gây ảnh hưởng đến tiến độ của dự án.
Trước thực trạng đó, cũng như rút kinh nghiệm từ thực tiễn triển khai các dự án, công trình, Di Linh luôn xác định công tác Dân vận là giải pháp “mềm”,“đi trước, mở đường” nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân, đưa chính sách bồi thường được “đến gần” với người dân, hạn chế phát sinh các điểm nóng trong xã hội.
Hiện nay, trên địa bàn huyện Di Linh đang triển khai 06 dự án phát triển đường giao thông có thực hiện bồi thường, GPMB với: Tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ các dự án: 5.275.466.000 đồng; Tổng diện tích ảnh hưởng: 275.864,8 m2. Trong đó: Diện tích các hộ dân hiến đất, không tính toán bồi thường: 265.321,2 m2; Diện tích đất tính toán bồi thường, hỗ trợ: 10.543,6 m2; Tổng số hộ ảnh hưởng: 989 hộ. Trong đó: Số hộ đồng ý hiến đất: 967 hộ; Số hộ phải tính toán bồi thường: 22 hộ; Những dự án, công trình trọng điểm, có ý nghĩa quan trọng quyết định đến sự phát triển hiện tại cũng như lâu dài của huyện gồm: Nâng cấp đường giao thông liên xã Đinh Trang Hòa- Hòa Trung- Hòa Băc; đường giao thông liên xã Hòa Ninh- Hòa Nam, đường giao thông liên xã Liên Đầm – Tân Châu – Tân Thượng; đường giao thông liên khu kinh tế 2 xã Đinh trang Hoà – Tân Lâm …Sau khi triển khai thi công, xây dựng dự án đa số các hộ dân có đất thuộc diện phải thu hồi đều đồng tình ủng hộ, chấp hành việc thu hồi đất. Tuy nhiên vẫn còn số ít hộ dân chưa phối hợp để thực hiện các trình tự, thủ tục bồi thường GPMB.
Để đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các hộ dân chấp hành quyết định thu hồi đất phục vụ dự án, Ủy ban MTTQ huyện – các Đoàn thể và các tổ chức thành viên của huyện Di Linh thành lập Tổ tuyên truyền, vận động với thành viên là Trưởng các tổ chức chính trị - xã hội và đại diện lãnh đạo Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư huyện, cùng với các ban, ngành, đoàn thể ở các xã, thị trấn đã đến từng hộ gia đình để giải thích, thông tin lại quá trình triển khai dự án, lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng và ý kiến, kiến nghị của các gia đình.Qua gặp gỡ, vận động còn tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của dự án với phát triển kinh tế - xã hội địa phương và hướng dẫn, giải thích các chế độ chính sách của nhà nước liên quan đến các nội dung kiến nghị của các hộ dân; đồng thời vận động các hộ gia đình nêu cao tinh thần trách nhiệm, đồng thuận ủng hộ dự án, nhận tiền, bàn giao mặt bằng, tránh việc phải áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi đất. Nhờ đó các hộ đã cơ bản hiểu, đã chấp hành quyết định thu hồi đất phục vụ dự án.
Tại các địa phương trong toàn huyện, mỗi cán bộ, đảng viên trong vùng có dự án đi qua thường xuyên theo dõi, trực tiếp đến địa bàn nắm tình hình, tổ chức triển khai công tác GPMB, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các xã, thị trấn xã đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các cơ quan, đơn vị có liên quan tăng cường công tác dân vận, trực tiếp xuống từng từng thôn, từng tổ dân phố; từng nhà để thuyết phục, vận động người dân chấp hành chế độ chính sách trong bồi thường, GPMB. Trong đó xác định chia nhóm đối tượng như: Nhóm có gia đình người thân là đảng viên; nhóm cán bộ, công nhân, viên chức, nhóm gia đình có đoàn viên thanh niên... để có hình thức vận động phù hợp.
2. Đảm bảo lợi ích chính đáng cho người dân
Bên cạnh tuyên truyền, vận động thì nhiệm vụ quan trọng trong dân vận GPMB là tăng cường nắm bắt tình hình, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, dư luận xã hội; thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện, kịp thời kiến nghị cơ quan chức năng những bất cập liên quan đến bồi thường, GPMB các dự án nhằm bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân. Với phương châm “Luôn gần dân, thấu hiểu tâm tư nguyện vọng của Nhân dân, giải quyết công việc hài hòa, hợp lý, thấu tình đạt lý” là tinh thần chung xuyên suốt được Ủy ban MTTQ huyện – các Đoàn thể và các tổ chức thành viên từ huyện đến cơ sở thực hiện trong quá trình triển khai GPMB các dự án trên địa bàn.Nhờ nhất quán quan điểm này kết hợp với thực hiện nguyên tắc công khai, minh bạch, nhiều vướng mắc, hạn chế ở cơ sở trong GPMB đã được giải quyết kịp thời.
Có dự án có nhiều hộ dân trong khu có đất thuộc diện cần GPMB để thực hiện dự án, diện tích đất tuy không nhiều nhưng là đất sản xuất, nhà ở lâu năm đã gắn liền với cuộc sống của người dân. Do đó, việc quy chủ, xác định ranh giới đất đai gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên cán bộ ở cơ sở, cán bộ khu dân cư đã gặp gỡ từng hộ dân, lắng nghe để giải quyết mọi ý kiến vướng mắc. Nhờ đó tất cả các hộ dân đều đồng tình ủng hộ phương án bồi thường, GPMB để thực hiện dự án.Nhờ sự đồng hành, phối hợp của chính quyền và các tổ chức chính trị - xã hội nên công tác GPMB dự án tiến hành rất thuận lợi, đúng tiến độ.
Có thể khẳng định, đẩy mạnh công tác Dân vận với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; nghiêm túc thực hiện công khai, minh bạch các chính sách; lắng nghe và nhanh chóng giải quyết những kiến nghị của người dân là những kinh nghiệm không mới, nhưng được huyện Di Linh áp dụng đúng thời điểm, đúng đối tượng trong công tác GPMB với tinh thần làm việc trách nhiệm cao nhất của các cấp, các ngành và các địa phương trong huyện.
Di Linh đang, sẽ có nhiều công trình, dự án trọng điểm tiếp tục được triển khai. Với những kinh nghiệm quý báu trong công tác dân vận GPMB của huyện thời gian qua, tin tưởng rằng các dự án trọng điểm trên địa bàn huyện sẽ tiếp tục được triển khai thuận lợi, tạo sự phát triển đột phá, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Ngọc Bích